نیمههای شب جمعه در حالی که شهروندان مسیحی مصر به مناسبت آغاز سال نو میلادی در کلیسایی در اسکندریه واقع در شمال این کشور گرد هم آمده بودند یک دستگاه خودروی بمبگذاری شده در مقابل این کلیسا منفجر شد. بر اثر این انفجار دستکم 21 نفر کشته و 79 نفر دیگر زخمی شدند. وزارت کشور مصر پس از تحقیقات اولیه اعلام کرد که این انفجار انتحاری بوده است.
این انفجار بعد از مراسم عشای ربانی شب سال نو میلادی و هنگام خروج مردم از کلیسا رخ داد. گفته میشود اگر این انفجار دقایقی دیرتر که تعداد بیشتری از عبادتکنندگان در حال خروج از کلیسا بودند رخ میداد، تعداد تلفات بسیار بیشتر بود.
این اقدام تروریستی با توجه به مقطع زمانی و مکانی آن واکنشهای داخلی و خارجی زیادی در پی داشته است و در داخل درگیریهایی میان جوانان مسیحی و مسلمان رخ داده و در خارج نیز موج مخالفتها به راه افتاده است که همین موضوع خود به یک مسئله تبدیل شده و برای مثال شیخالازهر مصر از اینکه پاپ بندیکت شانزدهم خواستار حمایتهای جهانی از مسیحیان مصر و خاورمیانه شده و در همان حال در قبال کشتار مسلمانان سکوت کرده، انتقاد کرده است.
از اینرو این حمله تروریستی باب بحثهایی را در خصوص علل و زمینههای این حملات و عاملان و پیامدهای آن مطرح کرده است. 
فرصتسازی تروریستها از تعارضات مسلمانان و قبطیان
یکی از میراثهای حکومت حسنی مبارک، گسترش شکافهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در مصر بوده است به گونهای که در این مدت طبقه متوسط در این کشور به شدت ضعیف شده و کشور به دو طبقه ثروتمند و فقیر تقسیم شده است. در این فضا شکافهای مذهبی و دینی هم که به صورت تاریخی بین مسلمانان و مسیحیان این کشور وجود داشته است، تشدید شده است.
چنانکه بارها درگیریهایی بین دو طرف به بهانههای مختلف رخ داده است. دیماه سال گذشته خبرگزاری فرانسه با اشاره به یکی از این موارد نوشت: بعد از اینکه یک مغازهدار مسیحی در مصر، یک نوجوان هفده ساله مسلمان را با چاقو به قتل رساند، درگیریهایی میان مسلمانان و مسیحیان روی داد. دهها نفر از مسلمانان بعد از خبردار شدن از موضوع، خانه این مغازهدار را به آتش کشیدند. یک ماه قبل نیز بعد از اقدام یک کشیش قبطی در برگزاری مراسم عشاءربانی در منزل خود در روستایی در جنوب قاهره، درگیریهایی بهوجود آمد که طی آن 18 نفر زخمی شدند. پیش از این نیز پلیس مصر با مسیحیان قبطی در این کشور بر سر ساخت کلیسایی جدید درگیر و ده خانه مسیحیان در یک روستا به آتش کشیده شده بود. همچنین در یک مورد دیگر اسلام گرایان افراطی شایع کردند که «مردی مسلمان بهدست مسیحیها کشته شده است.» این مرد با ضربات چاقو از پای درآمده بود. مسلمانان با گردهم آمدن در مسجدی برای تشییع جسد وی، به شعارهای افراطیون کف به دهان آمده که فریاد «مسیحیان را بکشیم» سرمیدادند، پاسخ داده و به سوی خانه و محلهای کسب مسیحیان شهر حملهور شدند.
مرد مسلمان به قتل رسیده درخانهای که متعلق به سه برادر مسیحی به نامهای ایمن، عاطف و فرگ (فرج) تاگی (تاجی) است، زندگی میکرد و ظن آن میرفت در یک نزاع که در کوچه کنار این خانه در گرفته بود، از دست صاحبان خانه چاقو خورده باشد. سال گذشته نیز در جشن شب میلادمسیح(ع) در کلیسای عذرای شهر نجع حمادی، تعدادی از مسلمانان افراطی باگشودن آتش به سوی قبطیها، هفت نفر از آنها راکشته و تعدادی را نیز زخمی کردند. مهاجمان اعلام کردند که این تهاجم پاسخی به هتک حرمت یک دختر مسلمان از سوی یک جوان قبطی بوده است.
به گفته یکی از کشیشان کلیسای عذرا، مهاجمان حتی به تعدادی از مسلمانانی که برای محافظت ازمسیحیان به کلیسا رفته بودند، رحم نکردند. در این جشن تعدادی از مسئولان مصری از جمله جمال مبارک، فرزند ارشد حسنی مبارک رئیسجمهور مصر نیز حضور داشتند. اما در مورد دیگر که هدف اعلامی از حمله تروریستی اخیر به کلیسای اسکندریه را آشکار میکند به قضیه محبوس شدن دو دختر تازه مسلمان شده قبطیان مصری از سوی اسقف این کلیسا بر میگردد. القاعده عراق اواخر روز سهشنبه تهدید کرده بود در صورتی که دو زن مصری تازه مسلمان که توسط یک کلیسای مصری بازداشت شده بودند آزاد نشوند، مسیحیان این کشور را هدف قرار خواهند داد. بنا بر اعلام دولت عراق، این تهدید را از طریق پیغام الکترونیکی منتشر شده در وب سایت وابسته القاعده دریافت کرده است. القاعده در اقدامی مشابه کلیسای اسکندریه مصر را نیز تهدید کرده و مدعی شده بود که این کلیسا در تقابل با اسلام این دو زن را بازداشت کرده است، اما مقامات کلیسا این اتهامات را رد کردند. در این پیام خطاب به جامعه مسیحی عراق گفته شده است تا مصر را برای آزادی این دو زن تحت فشار قرار دهند.
البته در پی این تهدید حمله به شهروندان مسیحی مصر در شب سال نو میلادی تنها به این کشور محدود نشد، بلکه برخی مناطق مسیحینشین بغداد شب گذشته نیز هدف بستههای انفجاری قرار گرفتند که بر اثر آن دو نفر کشته و بیش از 10 نفر دیگر زخمی شدند. با نگاهی به حملات اخیر القاعده علیه مسیحیان ساکن کشورهای عربی به ویژه عراق که از اوایل آبان با حمله به کلیسای «سیده النجات» بغداد آغاز شد میتوان دریافت که عناصر القاعده شگرد جدیدی را برای ایجاد ناامنی در کشورهای عربی به کار گرفتهاند.
این شگرد پس از آن صورت میگیرد که شبکه تروریستی القاعده از تحقق اهداف خود از طریق دامن زدن به اختلافات مذهبی و طائفهای میان اهل شیعه و تسنن در کشورهای عربی و اسلامی به ویژه عراق ناکام مانده است و اکنون تلاش میکند با ناامن کردن این کشورها برای اقلیت مسیحی و کوچاندن آنها به کشورهای غیر اسلامی اهداف خود را محقق کند.
القاعده، مستقل یا بازیچه موساد؟
هرچند با توجه به شواهد موجود از جمله ماهیت انتحاری حملات تروریستی نمیتوان نقش القاعده را در این حملات که علیه شیعیان یا مسیحیان در کشورهای مختلف منطقه صورت میگیرد، نادیده گرفت، اما با توجه به اینکه منتفع اصلی این حملات که با هدف تعمیق و گسترش اختلافات- چه فرق مختلف اسلامی و چه میان مسلمانان و مسیحیان- دقیقاً در چارچوب راهبرد صهیونیستها صورت میگیرد، از اینرو نمیتوان نقش موساد به خصوص نقش مدیریتی آن را در این حملات نادیده گرفت.
در واقع صهیونیستها همواره از درگیریهای تاریخی بین مسیحیان و مسلمانان نفع برده و به همین علت همواره و به خصوص پس از فروپاشی نظام دو قطبی کوشیدهاند تنش و خصومت را بین مسلمانان و مسیحیان نهادینه سازند و به همین علت صهیونیستها از گفتوگوی تمدنها به شدت مخالف و وحشت داشتند و در واقع پروژه 11 سپتامبر سال 2001 امریکا گامی در جهت به شکست کشاندن این طرح و همچنین تلاشی برای ایجاد «این همانی» بین تروریسم و اسلام بوده است. البته جدا از این اصل کلی، به نظر میرسد رژیمصهیونیستی در حال حاضر انگیزههای سیاسی دیگری نیز برای دامن زدن به اختلافات قومی در مصر در اختیار دارد. از جمله اینکه روابط مصر و اسرائیل پس از کشف شبکه جاسوسی اسرائیلی در مصر که به اخراج سفیر اسرائیل انجامید شکرآب شده است و دوم اینکه مواضع دو کشور در قبال تجزیه سودان به شدت با یکدیگر گره خورده و با یکدیگر اصطکاک پیدا کرده است و در حالی که مصر تجزیه سودان را به شدت به ضرر امنیت ملی خود میداند اما در مقابل اسرائیل از آن حمایت میکند و درصدد است از آن به عنوان اهرم فشار علیه مصر و کنترل آن استفاده کند. در واقع اظهارات اخیر حسنی مبارک در خصوص نقش و دخالت عوامل خارجی در حمله تروریستی اخیر در جلوی کلیسای اسکندریه در این چارچوب معنی پیدا میکند.
نتیجهگیری
حتی اگر عملیات تروریستی اخیر علیه مسیحیان مصر را همچنان که اعلام شده است القاعده صورت داده باشد باز نمیتوان نقش مدیریتی موساد را در آن نادیده گرفت، زیرا غالب حملات تروریستی که در کشورهای مختلف خاورمیانه از عراق گرفته تا پاکستان و اینک مصر را دربرگرفته و چه در خارج از آن در کشورهای مختلف غربی صورت گرفته یا میگیرد که نقطه اوج آن حملات 11 سپتامبر سال 2001 بود، در برایند نهایی به نفع صهیونیستها و رژیمصهیونیستی تمام شده است و این رژیم از فضای حاصل از تعمیق اختلافات بین مسلمانان و کشورهای اسلامی و عربی یا میان مسیحیان و مسلمانان و کشورهای اسلامی و کشورهای غربی برای ادامه بقا و پیشبرد سیاستهای ضد صلح خود استفاده کرده است و این شواهد حاکی از نفوذ و رخنه موساد در این شبکه القاعده است و به همین علت است که تاکنون القاعده هیچ عملیات ضد صهیونیستی انجام نداده است، اما آنچه موجب میشود القاعده یا موساد- چه به صورت جداگانه و چه با همکاری با یکدیگر- بتوانند یک چنین عملیات تروریستی را در مصر انجام بدهند شکافهای عمیق و گستردهای است که در مصر شکل گرفته و روابط مسلمانان و مسیحیان نیز از این قاعده مستثنا نیست.
|